Ferline wike makke
it Centraal Bureau voor de Statistiek bekend dat Nederlanners oer it generaal,
hjoed de dei fierder reizgje moatte nei in bibleteek, as earder. Dêrby waard yn
de media as oarsaak dêrfan jûn: der binne de ôfrûne jierren bibleteken
sleatten! No, dy redenaasje fan oarsaak en gefolch wie wier net te foarsizzen;
ik hie it net betinke kend… Briljant.
Faaks wat flau om
sa te reagearjen op dy ‘analyze’ mar sorry hear: dit seit dochs net sa’n soad?
Wat binne wy no werklik wizer wurden fan dat sifer…
Ik wit dat it net
oan it CBS is om der fierder ûndersyk nei te dwaan – sy mjitte allinnich mar de
keale sifers en jouwe dy op in gegeven momint – mar ik hie sa stomme graach in fierdere
analyze lêzen yn de kranteberjochten. Of haw ik dat allegear oer de holle
sjoen?
Want wat as der
net mear in bibleteek op 2 mar op 4 kilometer fan hûs is? Wurdt der dan ek
fuort minder lêzen of makket dat net út? Foar in filmhûs, teater, skuonsaak of
bistetún moat yn de regel ek wat fierder reizge wurde en dat wurdt dien. Mar
hoe fier wol men eins reizgje foar in bibleteek? Is der in direkte relaasje
tusken de ôfstân ta in bibleteek en it lêzen (fan boeken)? Misse wy de
bibleteek wier as er slút? Of reizgje wie dan gewoan wat fierder… Of is it
slúten fan de byb it momint, om op in oare wize oan lêsfretten te kommen?
De ôfrûne moannen
haw ik in soad op de boeke-ôfdielings fan kringloopwinkels omtoarke. Wat is
nammentlik it gefal: yn septimber ferline jier ik haw it projekt
‘Kinderzwerfboek’ ûntdutsen. Dit projekt is in inisjatyf fan ’Nationaal Fonds
Kinderhulp’ en hat ta doel, bêrn yn de kunde komme te litten mei lêzen en boeken.
Net eltse heit of mem giet mei de bern nei de bibleteek of boekesaak. Net elts
bern krijt op de jierdei of Sinteklaas in boek. Bygelyks om’t de sinten der net
binne. Kinderzwerfboek wol op in ‘spannende wize’ boeken by de bern krije: troch
se oeral omsweve te litten. Net om nei it finen te hâlden, mar om se nei it
lêzen wer troch te jaan. Dat trochjaan kin hiel gewoan troch it boek te
oerlangjen oan in freon, klasgenoat, buorjonkje, neef of sa. It kin op de
bekende wize fan in kast dêr’t it nei it lêzen yn weromset wurdt – in saneamd
‘Kinderzwerfboekstation’ – mar it kin ek troch in ‘swalkboek’ op in ûnferwacht
plak efter te litten dêr’t ien it fynt!
De swalkboeken
moatte yn it foar al efkes registrearre wurde yn in lanlik systeem en krije dan
in unyk nûmer. Foar swalkboeken binne spesjale plakplaatsjes dêr’t dat nûmer op
komt. Sa is it boek werkenber as swalkboek én it is te folgjen. Eins is
‘Kinderzwerfboek’ gewoan bookcrossing foar bern.
Tegearre mei in
freondinne haw ik it inisjatyf naam om in stasjon yn te rjochtsjen yn Dronryp
en de Roomske skoalle hat dat idee omearme. Yn oktober waard it stasjon
offisjeel iepene en kinne bern boeken út dy kast meinimme, lêze en wer
trochjaan/omsweve litte. Bern kinne fansels ek harren eigen boeken dy’t se wol
kwyt wolle (in bern wol yn de regel syn boartersguod en boeken hielendal net
kwyt!) oanmelde en yn dat stasjon bringe. It klinkt as in bibleteek op skoalle
(wêrby ‘lienrjochten’ ûntdûkt wurde) mar dat is it perfoarst net: de boeken
hoege net werom. Leaver net selfs: sy moatte fierder swalkje, nei in oar bern. Dit
betsjut al, dat sa’n stasjon leger en leger rekket. In twa kear yn de moanne
reizgje ik dêrom nei in kringloopwinkel en helje ik foar in tientsje in boek as
20. Ja wier, knappe berneboeken by de kringloop binne in 30 oant 90 sinten…
Eins wie ik in
bytsje ferbjustere oer dat lege bedrach (mar moai dat op dy wize boeken
berikber binne en bliuwe foar bygelyks minsken mei in smelle beurs) en krige it
deroer mei in tal freondinnen. En wat hearde ik meardere kearen: sy gongen al
hiel lang net mear mei de bern nei de bibleteek mar geregeld nei de kringloop!
Yn de byb is it lienen fan boeken foar bern dan wol fergees, mar wat in
gedonder dat de boeken binnen in sekere tiid wer werom moatte! Dat giet yn de regel
mis en moat der wer in boete betelle wurde… foar it jild fan de boete (dy’t der
dochs komt) keapje se leaver boeken by de kringloop. Ek sit der oan it lienen
fan boeken in limyt en guon bern lêze gewoan (gelokkich) in hiel soad. Dat op en del gefyts
nei dy byb… Hup foar tientsje in tas fol boeken by de kringloop wei en heit en
mem én bern binne wer efkes fan al dat gedonder ôf.
Ik wie foar de
twadde kear yn koarte tiid ferbjustere.
Ik wit dat net
eltsenien efkes nei de kringloop kin om foar tientsje boeken te heljen, mar der
is dus ‘in kategory’ boekeleafhawwers dy’t de byb net meat nedich hat. Oft de
byb no op 2 of op 4 kilometer ôfstân is. Dát fyn ik dan ek wol wer bemoedigjen:
der is in libben nei (of njonken) de byb.
Swalkboeken,
kringloopwinkels…
Is der ien dy’t sokke
ûntjouwings efkes neier foar my ûndersykje wol? Dat seit (my) mear as sa’n keal
sifer oer ôfstân ta in byb.
(sjoch ek ris op www.kinderzwerfboek.nl)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten