‘Krapte en krisis
meitsje kreatyf...’
Neffens my
betinke minsken dy’t gjin krapte kenne sokke flauwe, nije siswizen. Om’t it sa
lekker alliterearret, tink! En om’t it dochs noch wat posityf te hâlden. No,
oan krapte en krisis is neat leuks en posityfs hear!
Beppe fertelt.
Tritich jier lyn,
yn de jierren tachtich fan de foarige ieu, wie der in ekonomyske wrâldkrisis.
It rekordtal wurkleazen waard teld yn de perioade novimber - jannewaris 1983.
It wienen der 639.000 en dat wie 10 prosint fan de beropsbefolking. Us heit wie
ien fan dy 639.000 en dat betsjutte dat de húshâlding fan fiif persoanen wenje,
ite, yn de klean en op skoallereiske moast, foar in pear hûndert euro de
moanne. Doe hienen wy yn Nederlân fansels noch gûnen, mar dat makket it moannebedrach
fan doe net ynienen in stik royaler. Krapte dus en dat betsjutte: ferhúzje,
auto fuort, net mear op fakânsje, net mear alle dagen in gehakbal mar bygelyks
op moandei stamppot prei mei in pear seane aaien. Iten dat ik no noch immen
hearlik fyn, trouwens. Dat kin ik perfoarst nét sizze fan oare griente dat wy
gauris krigen...
Wat tink ik de gedachte
fan ús heit en mem wie: self túnkje kostet mar in lytse ynvestearring yn sied
en poaters en jout in mearfâld oan rispinge. Fiif mûlen en magen folje koste in
soad, dat elts ‘foardiel’ dat behelle wurde koe, wie fansels wolkom. En dat fan
dy enoarme rispinge, dat wie ek sa: wy hienen de weareld oan reade biten en
beantsjes. Dat koenen wy écht net yn in pear dagen of wiken op. Der kaam in
friezer en mem stie dagen efterinoar de grienten te sieren en yn poarsjes yn
blauwe pûdsjes te ferpakken. De pakketsjes waarden wat platslein, sadat se yn
de friezer goed te steapeljen wienen.
It
friezerreemeitsjen fan de reade biten soarge foar in grutte slachtpartij yn de
keuken. Nei it sieren mei skyl, moast dy bytsje stive hûd fan de sêfte kearn ôf
en dan bliedt in reade byt. Us mem hie de plestik keukenwanten derby oan, oars
rûn se noch wiken mei ‘farve’ hannen om.
De sparbeantsjes
hoechden net folslein trochsierd te wurden, dy waarden ‘blansjeert’. Dat jout
it beantsje – hoewol’t ien fan de doelen fan dizze technyk, it behâlden fan de
kleur is – in wat ûnbestimde donkergriene kleur. Alteast by ús thús. Dy frjemde
kleur wie net it slimste: de smaak en de rook wienen dat al! Wat moffich en
soerich. It soe samar sa wêze kinne, dat nei dat koart sieren, ús mem de
beantsjes net fuort ôfkuolle mei iiskâld wetter. Faaks sierden se op it
oanrjocht noch skoften troch.
Beantsjes út glês
of blik, of farske beantsjes yt ik hjoeddei noch graach. Mar nea noch te nimmer
wol ik de rook fan dy blanseerde friezerbeantsjes yn de noaster krije!
Nee, it is net ‘krapte
en krisis meitsje kreatyf’ mar: sokke saken soargje foar soere soargen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten