De documentaire heb ik destijds – mei 2009 – helemaal gemist op televisie, maar mijn lief heeft een dvd-box en daar zit ‘ie in. De box heet ‘De Nederlandse canon van de Tweede Wereldoorlog in 5 intieme portretten’ en de vijf documentaires zijn gemaakt door Geertjan Lassche. De documentaires ‘De tas van Eva’ en ‘Het geweten’ hebben we onlangs samen gezien, alleen moet ik die tweede nogmaals in de dvd-speler drukken, want ik viel halverwege in slaap. Dat had absoluut niets te maken met het onderwerp en de kwaliteit van de documentaire. Ik was gewoon ontzettend moe en ‘aan het eind van mijn Latijn’ na de werkweek.
Vandaag was grotendeels een regenachtige dag: een goed moment voor een dvd. Een van de vijf dvd’s had mijn lief al wel gezien en ik nog niet, dus vandaag was de dag om ‘m in te halen: ‘Nooit meer laf’. Het verhaal was een aantal weken geleden toen ik op schrijfcursus was nog ter sprake gekomen. Een van de schrijfopdrachten had te maken met het onthullen van een groot geheim. Een medecursist uit de gemeente Staphorst haalde het verhaal van ‘Nooit meer laf’ aan, waarin twee grote geheimen zitten van de Meppeler Knokploeg.
De volle 128 minuten van de documentaire (in twee delen) zijn indrukwekkend, maar twee dingen staken er bovenuit: de reactie van mevrouw Lok en de laatste zin van Pieter Hoppen.
Ik ga een samenvatting van die momenten geven, ondanks dat ik nu al weet dat ik daarmee de documentaire te kort doe. Dus schaf vooral óók die box aan.
1e moment. De Knokploeg – beter gezegd de meneer die centraal staat in de documentaire en een boekje open doet over dingen die anders hadden gemoeten – heeft in het bos bij Diever een lid van de Landwacht doodgeschoten: een jongen uit Appelscha. Als represaille wordt een willekeurig persoon uit Appelscha geliquideerd. Iemand met een zeker aanzien: schoolmeester Lok. De dochter van meester Lok ontmoet in de documentaire de moordenaar van het Landwachtlid; iemand die dus in de schakel van gebeurtenissen een rol heeft gespeeld. De redelijkheid waarmee mevrouw Lok deze man tegemoet treedt en hem zelfs nog op het gemak stelt wanneer hij zegt dat hij staat te trillen wanneer hij emotioneel wordt: bewonderenswaardig.
2e moment. Hierop was ik voorbereid door mijn lief: een vermeende verrader van onderduikadressen wordt geliquideerd door leden van de Meppeler Knokploeg. De jongen, nog maar 23 jaar, waarvan in de documentaire bekend wordt dat hij absoluut niet fout was - Pieter Hoppen – zegt nadat hij al een aantal schoten in zijn hoofd heeft gekregen: “Waarom schieten jullie mij dood?”
Ik krijg het weer koud.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten