193

De vrijdagmiddagactiviteit bij de lieve mevrouw in de woonzorginstelling bestaat al een aantal weken uit: kruiswoordpuzzelen. Wie deze eerste zin niet snapt moet maar even een aantal eerdere blogs lezen in de opgegeven volgorde, want dan wordt alles wel duidelijk: 010, 033, 036, 037, 046, 078, 088, 092, 119, 125, 128, 129, 138, 171 en 176.

De hersenen van iemand die al behoorlijk in de war is – of het werkelijk alzheimer is weet ik niet, maar het lijkt er in ieder geval wel op – werken heel wonderlijk. Een kruiswoordpuzzel maken met de lieve mevrouw gaat dan ook heel anders, dan met iemand die geen dementieverschijnselen vertoont. Ik lees de omschrijving voor, langzaamaan geef ik meer letters cadeau, ik breid de omschrijving uit met eigen aanwijzingen en dan na zo’n vijf minuten komt er een antwoord dat dan nét niet in de puzzel past.

Een aantal weken geleden:

Ik: “Metaal met drie letters” <lange stilte>

Ik: “Het begint met een t” <lange stilte>

De mevrouw: “Het is geen nikkel hè?”

Ik: Nee, het is geen nikkel. Dat past niet. Nikkel is wel een metaal, maar ze bedoelen een metaal met drie letters en het begint met en t” <lange stilte>

De mevrouw: “Dus geen nikkel?”

Uiteindelijk vroeg ze de oplossing, want ze kon er niet opkomen.

Gisteren:

Ik: “Een ander woord voor precies, met vijf letters en het begint met een s” <korte stilte>

De mevrouw: “Secuur”

Ik: “Dat is heel goed gedacht, maar dat past niet in de puzzel. Het is met vijf letters. Wanneer iemand precies op tijd is, dan is hij… op tijd” <lange stilte>

Al met al, het werd ‘m niet. De mevrouw kon niet meer op het woord stipt komen nadat haar gedachten al een lijntje hadden gelegd naar het woord secuur. Wat op zichzelf natuurlijk heel goed bedacht was!

En toen was daar ineens het besef bij mij… ik moet anders met deze mevrouw kruiswoordpuzzelen.

De volgende omschrijving was ‘deel van een jaargetijde’ en dat moest een woord opleveren met zeven letters. Ik wist dat het niet zou lukken om de gedachten van de mevrouw op het woord ‘nazomer’ te brengen. Dus ik zei “een jaargetijde met vijf letter en het begint met de z”.

“Zomer!”

Ze was helemaal blij dat ze het zo snel wist. En ik vulde nazomer in, in de vakjes.

Ze is er helemaal niet bij gebaat om steeds te horen dat het niet past of klopt. En nadat ze iets heeft bedacht is het niet mogelijk om haar van die gedachte(lijn) te brengen. Het doel is ook niet om de puzzel zo snel en zo perfect mogelijk in te vullen. Het gaat er om, de hersenen wat te activeren, de middag leuk en gezellig door te komen samen, en het gaat er om dat we iets doen dat bij haar past.

Het lijkt misschien dat ik haar met deze ‘nieuwe’ methode een beetje voor de gek houd, maar dat is niet zo. Haar hersens werken nu anders. Ik bied haar gewoon ‘kruispuzzelen op maat’!